معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری: ارگ بهارستان فرصتی طلایی برای احیای تاریخ و گردشگری خراسان جنوبی است
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی، در جلسه بررسی وضعیت ارگ بهارستان بیرجند گفت: ارگ بهارستان یک فرصت استثنایی برای احیای پیشینه و تاریخ استان محسوب می‌شود که باید به بهترین شکل از آن استفاده کنیم.
به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، محمد فرهادی در نشست بررسی وضعیت ارگ تاریخی بهارستان بیرجند روز چهارشنبه 7 خردادماه 1404 ضمن قدردانی از اقدامات خوب اداره‌کل میراث فرهنگی و شرکت آب منطقه‌ای، از ارگ بهارستان به عنوان یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های تاریخی شرق کشور یاد کردند که در صورت احیا، می‌تواند به قطب مهم گردشگری تبدیل شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی افزود: ارگ بهارستان نه فقط یک بنا، بلکه یک نمادی از هویت و تمدن دیرینه مردم این خطه است وچنین فرصت‌هایی برای احیای هویت تاریخی استان به ندرت پیش می‌آید و نباید آن را از دست بدهیم. باید تلاش کنیم این اثر فاخر را به شکوه و عظمت سابق خود بازگردانیم تا بتوانیم در سطح ملی و حتی بین‌المللی معرفی کنیم و اگر به درستی از آن استفاده کنیم، می‌تواند تأثیر شگرفی در آینده گردشگری و فرهنگی خراسان جنوبی داشته باشد.
او با اشاره به اهمیت توسعه گردشگری بیان کرد: روزهایی خواهد آمد که ارتباطات ما با جهان گسترده‌تر و آسان‌تر خواهد شد و در آن روزها گردشگری به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی مطرح می‌شود و در آن زمان آثار تاریخی و فرهنگی خراسان جنوبی حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند که باید به جهانیان نشان دهیم.
فرهادی افزود: در سال‌های گذشته تلاش‌هایی در حوزه میراث‌فرهنگی صورت گرفت که نمونه بارز آن تپه‌های تخچر آباد است، پروژه‌ای که به واسطه پیگیری مدیرکل وقت میراث‌فرهنگی، تغییرات اساسی در شناخت تاریخ استان ایجاد کرد. امروز هم نیازمند پیگیری‌های جدی‌تر و مستمر از سطح ملی و وزارتخانه‌ها هستیم تا بودجه‌های لازم برای مرمت و حفاظت آثار فراهم شود. زیرا توان مالی استان محدود است و بدون همراهی و حمایت همه‌جانبه، نمی‌توان این پروژه‌ها را پیش برد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی تاکید کرد: مرمت ارگ بهارستان باید در اولویت برنامه‌های عمرانی و فرهنگی استان قرار گیرد و لازم است شرکت آب منطقه‌ای برنامه زمان‌بندی مشخصی برای مرمت این بنا تهیه کند و همه دستگاه‌ها در کنار بخش خصوصی به کمک میراث‌فرهنگی و شرکت آب منطقه‌ای بیایند تا این اثر تاریخی احیا شود.
او همچنین به ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی استان اشاره کرد و گفت: مجموعه آثار تاریخی استان بسیار فاخر و متنوع است و خوشبختانه با توجه با آمار مسافران، استقبال گردشگران از استان رو به افزایش است، اما هنوز راه زیادی تا رسیدن به وضعیت ایده‌آل داریم. با همکاری مستمر بین بخشی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های بخش خصوصی، می‌توانیم استان را به مقصدی مهم برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کنیم.
فرهادی بر ضرورت مرمت فوری، راه‌اندازی موزه آب و بازآفرینی پیرامون این بنای ارزشمند تأکید کرد و ضمن ابراز امیدواری نسبت به همکاری بیشتر و همدلی مسئولان استان گفت: امیدوارم با همراهی همه جانبه بتوانیم ارگ بهارستان را به جایگاه واقعی خود بازگردانیم و این نماد تاریخی را به افتخاری برای استان تبدیل کنیم.
وضعیت اسفناک ارگ بهارستان اجازه انتشار عکس هم نمی‌دهد
. سید احمد برابادی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، در جلسه بررسی وضعیت ارگ بهارستان با تأکید بر جایگاه بسیار ویژه این بنای تاریخی در استان، گفت: ارگ بهارستان یکی از ارزشمندترین و قدیمی‌ترین آثار تاریخی بیرجند و خراسان جنوبی است که به دلیل قدمت و وسعت خود، نه تنها برای مردم استان، بلکه برای تاریخ‌پژوهان و گردشگران اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی با اشاره به وضعیت اسفناک فعلی بنا افزود: متأسفانه ارگ در وضعیتی بحرانی به سر می‌برد و این موضوع باعث شده که حتی امکان انتشار عکس‌های فعلی بنا وجود نداشته باشد و ما باور داریم که با مرمت و بازسازی صحیح، ارگ می‌تواند به یکی از باشکوه‌ترین نمادهای تاریخی شهر بیرجند تبدیل شود.
او ضمن قدردانی از اقدام ارزشمند سازمان آب منطقه‌ای که مالکیت این بنا را بر عهده گرفته است، گفت: خرید ارگ توسط آب منطقه‌ای یک گام مهم و مؤثر بود که نشان از دغدغه‌ها و مسئولیت‌پذیری دستگاه‌ها نسبت به حفظ میراث‌فرهنگی دارد و با این اقدام، زمینه برای برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های مرمتی به شکلی اصولی فراهم شده است.
برآبادی در خصوص برنامه‌های آتی افزود: یکی از برنامه‌های کلیدی که در دستور کار قرار دارد، راه‌اندازی موزه آب در این مجموعه است. این موزه نه تنها از منظر میراث فرهنگی، بلکه از نظر علمی و گردشگری اهمیت بسیار بالایی دارد. بیرجند به عنوان اولین شهری در کشور که دارای سیستم لوله‌کشی آب بوده است، می‌تواند با این موزه، تاریخچه پیشرفته آب‌رسانی را به نمایش بگذارد و این موزه بی‌شک به یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد استان تبدیل خواهد شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه منطقه گفت: ارگ بهارستان، علاوه بر ارزش تاریخی، ظرفیت بسیار خوبی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. در صورت مرمت، می‌تواند به مرکز فرهنگی و هنری تبدیل شود و به توسعه اقتصاد گردشگری کمک شایانی کند.
علی شریعتی منش، معاون میراث فرهنگی استان نیز از بازآفرینی محدوده اطراف ارگ به عنوان نقطه قوت گردشگری یاد کرد و گفت: در کنار مرمت ارگ بهارستان، بازآفرینی محدوده اطراف ارگ متناسب با پیشینه تاریخی و ظرفیت‌های آن اهمیت زیادی دارد تا بتوانیم ارزش افزوده گردشگری ایجاد کنیم.
ارگ بهارستان میراثی با سه شاخصه تاریخی بی‌نظیر/ از بزرگ‌ترین محوطه تاریخی ایران تا اولین مدرسه نوین بانوان
محمدعلی جنتی‌فر، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیرجند نیز با معرفی ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بنا گفت: این بنا سه شاخصه اصلی دارد، اولین آن این است که این ارگ، بزرگ‌ترین محوطه ایرانی و تاریخی با ۳۵ هکتار که شامل بیمارستان امام رضا، آرامگاه حسام‌الدوله، بخش‌هایی از باغ‌های تاریخی و … بوده است.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیرجند افزود: این بنا آخرین پناهگاه لطف علی خان زند بوده که سه ماه در آن اقامت داشته و از اینجا به سمت هرات فرار کرده و در مسیر کشته شده است.
او ادامه داد: ارگ بهارستان محل تأسیس اولین مدرسه بانوان با شیوه نوین آموزشی در ایران بوده است که به مدرسه نسوان شهرت دارد.
جنتی‌فر تأکید کرد: ارگ بهارستان از بطن تاریخی بیرجند برخاسته و توسعه شهر از همین نقطه آغاز شده است. امروز باید همه دستگاه‌ها و فعالان فرهنگی برای احیای این میراث ارزشمند دست به دست هم دهند.