مراسم آیینی “حسین حسین” به عنوان یکی از مهمترین و باشکوه ترین و در واقع نماد واقعی محرم بشرویه خطاب می شود. شاید به جرات بتوان این نمایش خیره کننده را، جذاب ترین و تاثرگذارترین آیین در عزاداری شیعیان ایران دانست.
سید امیر سلیمانی رباطی مسئول میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی شهرستان بشرویه گفت:بر طبق اسناد مستند باقیمانده، بانی این مراسم باشکوه را حاج علی اشرف و بازه زمانی شروع آن را دوره افشاریه می دانند. فهم آیین حسینیه حاج علی اشرف نیاز به تشریح و تفسیری عمیق دارد. هیچ عنصری در کالبد ملموس و مفاهیم معنوی آن بی دلیل نیست. تمام عناصر معنوی در ماهیت “حسین حسین” کاملا هوشمندانه و نشان از درک عمیق و فهم بالای بانی در چینش و ترکیب مفاهیم می دهد که آغازش با صلات شروع می شود یعنی اعلام رسمی شروع محرم در پشت بام حسینیه
وی در خصوص ماهیت حسینیه حاج علی اشرف گفت: تهرنگ حسینیه هشت ضلعی است؛ هشت ضلعی حسینیه نمادیست از مسجد الحرام که هشت ضلع دارد؛ خداوند کعبه را (جعل الله الکعبهَ بیت الحرام قیاماً للناس)؛ فلسفه حسینیه قیاماً للناس است. اگر خداوند کعبه را محل قیام گذاشته، در نمایی در وسط حسینیه حوضی(سکویی) ساخته شده که مداح بر روی آن می ایستد و رسای حسین(ع) می گوید و پیام امام حسین(ع) را در قالب شعر بیان می کند. درست در مقابل حوض، منبر قرار دارد که بر روی منبر خطیب می نشیند و صدای حسین بن علی(ع) را به گوش عاشقانش می رساند. در آنجا مداح با مدحش رسای حسین(ع) می کند و در اینجا خطیب سخن حسین (ع) را به گوش عاشقانش می رساند.
سلیمانی رباطی در خصوص ماهیت علمگردانی حسینیه افزود: هنگامه علمداری و نمایش خیره کننده “حسین حسین” درست از میان منبر و حوض شروع می شود چه معنایی در این نهفته است که حتما باید شروع نمایش آیینی از میان حوض و منبر اتفاق بیفتد. مقام مقام طواف است(الگوبرداری از طواف حاجیان). حاجی در طواف باید بین رکن و مقام شروع کند. هفت دور به دور حسینیه می گردند در هر دوری مانند حاجی که لبیک می گوید و ذکر می گوید به دور حسینیه می گردند و ذکرشان ذکر عرشیان است و فرشیان است. ذکرشان ذکر “حسین حسین” است و غیر از “حسین” ذکری دیگر به لب ندارند. مانند حاجی که یک لحظه بدون ذکر نیست آنها هم در طواف عشقشان لحظه ای بدون ذکر “حسین” نیستند.
وی ادامه داد: ترتیب و ترکیب ایستادن ها در حین “حسین حسین” بسیار پرمعناست. در اولین صف، زنجیره ای انسانی قرار دارند در حالی که پشت به جمعیتند و رو به سادات؛ گویا نمادی هستند از یاران باوفای سید الشهدا(ع) که در شب عاشورا وقتی فرمود: عهد از گردن شما برداشتم، در امان خدا بروید، این جماعت با من کار دارند. اصحاب باوفایش گفتند: اگر جانمان هزار بار قطعه قطعه شود دست از یاریت بر نمی داریم. پس اولین زنجیره انسانی که پشت به جمعیتند نمادیست از پشت کردن به دنیا و رو به ساداتند که نمادیست از اطاعت و تسلیم وعشق به سادات هاشمی و اولادحسین(ع). صف بعدی زنجیره ای انسانید از سادات و نقبا که نمادی از اولاد بنی هاشمند در روز عاشورا. صف بعدی علمدارانند که با شکلی منظم و حرکتی آرام در چرخشند همانند اصحاب و یاران سیدالشهدا(ع). پشت علمدارها گروهی شمشیر دار در حرکتند یک دست به سر می کوبند و با دست دیگر قبضه شمشیر گرفته اند. شعارشان حسین است و یاحسین؛ می چرخند و عاشقانه به امام زمانشان ابراز محبت می کنند. پشت سر شمشیر دارها زنجیره درهم تنیده انسانی دیگریست که انبوه جمعیت عزادارند و نمادی هستد از اصحاب غیر بنی هاشم.
سلیمانی در خصوص کیفیت علمگردانی اذعان داشت: در هفت دور اول که به دور حوض می چرخند ریتم سنج ها خود “حسین حسین” می گوید اما هفت دور که به پایان می رسد هروله آغاز می شود، گویا جنگ مغلوبه شده است؛ همه دیوانه اند؛ همه می دوند؛ همه چیز عوض می شود؛ ریتم سنج ها عوض می شود؛ سادات می دوند؛ نقبا می دوند؛ نجبا می دوند؛ همه داد می زنند”حسین حسین”. این مراسم از شب ششم شروع و تا شب عاشورا هر روز دو مرتبه انجام می شود و چون به شب عاشورا می رسد شدده ها از سر علم ها برداشته می شود که نمادی باشد از سرهای شهدا که از تن جدا شده اند. در این شب علم ها را جدا جدا به دیوار حسینیه تکیه می دهند تا نمادی باشد از شب عاشورا که امام حسین(ع) به یاران باوفایش رخصت مناجات داد.
مسئول شهرستان بشرویه در خصوص روز عاشورای حسینیه افزود: چون خورشید روز عاشورا طلوع می کند نقبا به پشت بام حسینیه می روند، صلات می کشند که ای عالمیان ای آدمیان، حسین(ع) به شهادت رسیده است. دیگر در حسینیه خبری نیست؛ علم ها را از حسینیه بیرون می برند و به دیوار مسجد تکیه می دهند یعنی شهدا خدایی شده اند؛ از حال به بعد به خدا وصلند. خدمه در آستانه حسینیه، سر در گریبان دارند و دست به سینه ایستاده اند یعنی صاحب عزا اکنون خداست؛ اکنون ثارالله به الله ملحق شده است.
وی در پایان گفت: از ویژگی های قابل تامل این مراسم باشکوه همنوایی چاوشی خوانان، تعلیمی ها(چوب هایی جهت کنترل مراسم) و وقفیاتیست(ده کیلوگرم گندم) که بانی مراسم جهت تشکر از خدمه در نظر درگرفته است.
آیین علم آرایی و علمگردانی حسینیه حاج علی اشرف بشرویه با شماره 1625 در تاریخ 23/04/1397در فهرست میراث معنوی کشور ثبت گردیده است.