میراث ناملموس

مهارت قلم زنی ویژه طبس

قلم زنی در طبس بیش از 200 سال قدمت داشته و تا سال 1366 از رونق خوبی برخوردار بوده است. شیوه قلم زنی طبس که از شیوه های منحصر بفرد قلم زنی مس می باشد با ریزه قلم ( زمینه پر یا عکسی ) تا حدود زیادی مشابهت دارد. مهارت هنرمندان و صنعتگران طبسی در ایجاد نقوش ظریف با تقسیم سطح به واحدهای هندسی منظم با کمک پرگار و قلم های فولادی و خراشیدن سطح مس و سپس پر نمودن زمینه با نقوش هندسی و گل و گیاه ریز و … سرآمد هنرهای دستی استان خراسان جنوبی و کشور است و گردشگران از این تولیدات به عنوان یکی از سوغات و هدایای ویژه طبس یاد می کنند. قلم زنی طبس به دو صورت سفید قلم و قرمز قلم رواج دارد که هر دو منحصر به فرد بوده و تنها در شهر طبس به شیوه ی یاد شده اجرا می¬گردد. بر خلاف قلم زنی سایر نواحی کشور که باید قلم به صورت عمود بر سطح فلز ضربه وارد شود، در این شیوه قلم با زوایای حدود 35 تا 40 درجه در قلم قرمز و یا 75 تا 80 درجه در قلم سفید و ضربات مداوم و پیوسته و ریز چکش، به سطح فلز برخورد کرده و لایه های نازکی از سطح مس برداشته شده یا خطوط نقوش کمتر از چند دهم میلیمتر فرو می روند. زاویه قلم و نحوه چکش کاری در این شیوه تمیز دهنده مهارت استادکاران است. استفاده از موتیف ها و نگاره های بومی از جمله درخت نخل و پلیکان و نوشته ها که عموماً اسامی پنج تن، آیات مشهور قرآنی، دوازده امام و امثال آن ها است بسیار استفاده می شود ولی از اشعار مشهور حافظ و سعدی هم به ندرت کارهایی می توان یافت. همچنین نام قلم زن و سال ساخت نیز در برخی از کارها درون نقوش جاگذاری می گردد.قلم زنی طبس با شماره 2060 در فهرست میراث معنوی کشور(ناملموس) به ثبت رسیده است.

مشاهده بیشتر

مدیر وب‌سایت

واحد آمار و فناوری اطلاعات - مدیر وب‌سایت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان جنوبی
دکمه بازگشت به بالا