گیوه بافی در کریت طبس

گیوه های طبسی نوعی پای پوش است که ، رویه آن از نخ پنبه‌ای و کف آن غالباً‌ از لته‌های پنبه ای بهم فشرده یا چرم تهیه می شود. ابزار، روش و نحوه بافت رویه و کف آن و موادی که در تهیه آن استفاده می شود در این منطقه منحصر به فرد بوده و غالباً کار تهیه گیوه توسط دو نفر که هر کدام در بخشی از آن تبحر دارند تولید می شود.کار بافت رویه اغلب توسط زنان انجام می گرفته است.این رشته از زمان گذشته در بسیاری از شهرهای استان خراسان جنوبی به خصوص شهرستان طبس رواج داشته است.علاوه بر استان خراسان جنوبی در استانهای دیگر از جمله استان مرکزی و کرمانشاه ، کردستان ، فارس و … نیز مرسوم و معمول بوده است که تا حدودی مراحل کار شبیه بوده و تفاوت هایی در شکل و نقش اندازی رویه گیوه و گاهی تزیینات الحاقی دارند. قدیم ترین متونی که به طور مشخص از گیوه نام برده اند به حدود قرن هشتم هجری باز می گردد. در شهرستان طبس نیز متأسفانه تاریخ مکتوبی برای این کفش وجود ندارد ولی آنچه مسلم است تا دهه 40 هجری شمسی ساخت وتجارت آن مهمترین فعالیت اقتصادی این شهرستان بوده است. از مهمترین تجار گیوه در اواخر دهه 30 و 40 می توان از حاج آقای رُکنی، برکاتی و اخوین نام برد.این هنر با شماره 1316 در فهرست میراث معنوی کشور(ناملموس) به ثبت رسیده است.