مراسم میلک دگیر کرده (شمع روشن کردن) سنت دیرین شهر سرایان

مراسم میلک دگیر کرده (milak da gir kerda) (شمع روشن کردن) سنت دیرین شهر سرایان است که در روز 14 شعبان (روز برات) اجرا می‌شود.
در روز 14 شعبان (روز برات) اهالی شهرستان سرایان صبح‌ها به سر مزار عزیزان و درگذشتگان خود می‌روند و بعدازظهر همان روز بانوان آئین و رسم ویژه‌ای دارند که به میلک دگیر کرده (شمع روشن کردن) معروف است.
این مراسم ساعت 5/4 یا 5 بعدازظهر شروع می‌شود و تا نزدیکی غروب آفتاب ادامه دارد. براساس مصاحبه‌ها و پژوهش میدانی آن‌ها معتقدند که در این روز به چهار محل که مورداحترام آن‌ها است رفته و درآنجا برای برآوردن حاجات خود شمع روشن می‌کنند و تعدادی از آن‌ها که حاجاتشان برآورده شده شیرینی، نقل و شکلات تقسیم می‌کنند. این چهار محل عبارت‌اند از: تکیه حضرت رقیه، تکیه علی‌اصغر، آرامگاه توران شاه و مسجد میرهاشم از مساجد قدیمی شهرستان سرایان.
در بعدازظهر روز14 شعبان (روز برات) با روشن کردن شمع در این چهار محل از خداوند متعال خواهان برآوردن حاجات (شفای مریضان و بیماران، ازدواج دختر و پسر، کار و عاقبت‌به‌خیری، فرزنددار شدن، رفتن به کربلا و مکه) هستند و در موقع روشن کردن شمع‌ها، دست خود را روی شمع و دودی که از سوختن آن حاصل می‌شد کشیده و به‌صورت می‌زدند و هم‌زمان این ذکر را می‌گفتند: «آتنا براتنا رحمتنا یارب تو بنویس به نیکی نامه اعمال مرا» چون معتقد بودند که در این روز نامه اعمال افراد تا سال آینده نوشته می‌شود.
همچنین آن‌ها معتقدند که چون اتمام مراسم هم‌زمان با شب ولادت امام زمان(عج) است در موقع غروب آفتاب حتماً به خانه‌هایشان بروند و چراغ خانه را روشن کنند و یک شمع به نیت سلامتی امام زمان در محل خانه روشن کنند.
به گفته اهالی این مراسم از زمان قدیم تا به امروز به همین ترتیب انجام می‌شده و تغییری نکرده است فقط در زمان خیلی دور شمع‌ها را با چوب و پنبه فتیله‌ایی درست کرده و روشن می‌کردند و همچنین موقع غروب آفتاب خانه‌هایشان را (با توجه به نبود برق) با استفاده از چراغ‌های دستی و پی‌سوزها روشن می‌کردند.
این آئین و مراسم به شماره 1456 در تاریخ 21/8/1396 در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.