میراث ناملموس

مهارت ساخت کیسه چکن دوزی توتون و تنباکو در شهر سه قلعه

چکن واژه ای ترکی و به معنای کشیدن است. به دلیل استفاده از نخ های گلابتون که دور تا دور نقوش اصلی زمینه¬ی کیسه کشیده شده و با نخ های مشکی روی پارچه با روش بست دوزی دوخته شده است از قدیم الایام به این نام معروف گردیده است. تولید کیسه های توتون و تنباکو که در قدیم برای مردان ساخته شده،تا به کمر خود ببندند و با خود همراه داشته باشند. بافت یراق ها و نوارها و بندهای مورد استفاده در دور و لبه¬ی کیسه در انواع مدل ها و طرح های مختلف توسط هنرمند سازنده کیسه از قدیم الایام تا کنون¬، دوخت اشکال و طرح ها و حاشیه¬های مختلف، تزیینات زیبا و منحصر به فرد گره سرشتی ( شَمسَک ) و منگوله ها و تزیینات نخ های رنگی و گلابتون در بند کیسه از شاخص ها و ویژگی های منحصر به فرد این کیسه می باشد. سبقه تاریخی تهیه و تولید این کیسه ها در سه قلعه بیش از 150 سال بوده و رنگ های زیبا و اختصاصی زمینه¬ی کیسه ( سرخابی و بنفش) از جلوه های زیبای این دست دوز سنتی است. تزیین کامل هر دو روی کیسه بدون توجه به پشت و یا روی آن با طرح درخت زندگی 7 شاخه ، نقوش نمادین انسان در اطراف این درخت جهت تقدیس آن و نقوش نمادین طبیعت در حاشیه از دیگر زیباییهای این کیسه به شمار می رود. تبحر و مهارت زنان سه قلعه در به کارگیری انواع دوخت های متناسب و بسیار ظریف برای تزیین رویه¬ی کیسه، بالاخص عدسه دوزی و همچنین دیگر دوخت ها از جمله: زنجیره دوزی، چکن دوزی(گلابتون دوزی(دوخت بست ))، دندان موشی، تفرشی دوزی، یراق دوزی و نوار دوزی بر شاخص ها و ارزشهای این کیسه افزوده است.این مهارت با شماره 2226 در فهرست میراث معنوی کشور(ناملموس) به ثبت رسیده است.

مشاهده بیشتر

مدیر وب‌سایت

واحد آمار و فناوری اطلاعات - مدیر وب‌سایت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان جنوبی
دکمه بازگشت به بالا