بافت تاریخی خور

روستای خور در میان دشت استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. بافت قدیمی روستا از شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه تأثیر پذیرفته است. خانه های گلی با سقف گنبدی، حیاط مرکزی، بادگیرها، هشتی و دهلیز، حوض و باغچه های میانسرا به گونه ای هماهنگ و سازگار با شرایط آب و هوایی و اقلیم روستا طراحی و اجرا شده اند. چندین بنای تاریخی مانند قلعه، آب انبار، مسجد، حسینیه و حمام در بافت قدیمی روستا به جا مانده اند که اکثر آنها از آثار دوره صفوی است. قلعه خور بر روی صخره ای به ارتفاع 10-5 متر در مجاورت روستا بنا گردیده است.
این قلعه به سبک و سیاق قلعه های بیابانی احداث گردیده است. مصالح عمده به کار رفته در ساخت اغلب خانه های روستا خشت، گل،چوب و سنگ میباشد. بافت روستا کاملا سنتی و تحت تأثیر معماری نواحی کویری است.
آب انبار نیز همزمان با حمام، مسجد و بافت تاریخی خور احداث شده است. برای دسترسی به ورودی آب انبار باید از یک مسیر طبیعی و رسوبی عبور کرد. بر خلاف سایر آب انبارها، راه پله ندارد و برای رسیدن به آب آن، عبور از دالانی در زیر کوه ضروری است. مصالح به کار رفته در ساخت این آب انبار شامل آجر، سنگ و مالت آهک و ساروج است .

روستای تاریخی خور
خشت خشت آن را که معماران یزدی روی هم می گذاشتند شاید در فکرشان هم نمی گنجید که بعد از سال ها وقتی فرسایش زمان رنگ از رخساره بناها پراند و پایه های آن با گذشت زمان سست شد معمارانی دیگر به فکر دمیدن روح در کالبد در حال زوال و نابودی آن بیفتند.
حیات مجدد، آن هم بعد از 6 قرن که شهری سبز در قلب کویر بنا نهاده شد شاید فقط ویژه فیلم های تاریخی باشد اما در نقطه ای از خراسان جنوبی معماران در کالبد خشت و گلی فرسوده آن نقطه دمیده و حیاتی دوباره به آن داده اند.
صحبت از روستای «خور» خوسف است که قدمت آن به حدود 6 قرن قبل و در زمان شاه سلیمان صفوی برمی گردد . برای اثبات این ادعا هم باید به شعر روی سنگ لوح سردر حمام قدیمی این روستا  رجوع کرد تا با به هم پیوستن حروف ابجد آن به تاریخ و قدمت خور دست یافت.

نشستن در ساباط ها
زن و مرد، خرد و کلان در چله تابستان  زیر سایه ساباط ها می نشستند و افسانه ها تعریف می کردند.گاهی دو بیتی می خواندند.
البته نباید از نظر دور داشت که بافت تاریخی خور متاثر از شرایط اقلیمی و جغرافیایی آن است و خانه های گلی، پوشش گنبدی، حیاط مرکزی، بادگیرها، اتاق‌های دور تا دور حیاط، هشتی‌ها و دهلیزها، دیوارهای قطور، حوض و باغچه وسط حیاط به صورت هماهنگ و یکنواخت از ویژگی‌های معماری خانه‌های روستای خور به حساب می آید که معمارانی با نام «شمسایی» که پدر و پسر اهل یزد بودند مطابق با اقلیم کویر طبس گلشن  بنا نهادند. تراکم خانه‌ها و کوچه‌های پرپیچ و خم و همچنین بادگیرها از شاخص‌های عمده روستای خور است که متناسب با وضعیت اقلیمی منطقه شکل گرفته است.
همچنین در بافت خور بناهایی مانند قلعه، آب انبار، مسجد، حسینیه، حمام و خانه‌های قدیمی وجود دارد که بیشتر آن ها متعلق به دوره صفویه ‌است.
به طورحتم همین بافت تاریخی این روستای کویری سبب شده تا ضمن اجرای طرح بافت با ارزش آن ، «خور» به عنوان روستای هدف گردشگری  و نیز بافت تاریخی آن به عنوان یک بافت با ارزش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .

سنگ های رنگارنگ عقیق
اهمیت این موضوع وقتی دو چندان می شود که علاوه برصنایع دستی  چون جاجیم و گلیم که زنان روستا تولید می کنند و به  گردشگران  عرضه می کنند سنگ های رنگارنگ عقیقی هم که در کویر خور وجود دارد و در خانه های هرکدام از اهالی هم چندین گونی از این سنگ های خام روی هم تلنبار شده است. منبع درآمدی برای آنها است.
بافت تاریخی خور  در سال های 90 و 91 توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مرمت گردید. که در این مدت در قسمت اعظم این روستا که از قلعه آن شروع شده علاوه بر سنگ فرش معابر، جداره سازی و… هم اجرا شده است.

پرورش شتر
قابلیت دیگر این روستا پرورش شتر است طوری که اگر فردی بخواهد از نزدیک این حیوان بیابان و کویر را ببیند و شتر سواری کند این امکان برای او فراهم است. هرچند قهر طبیعت دراین سال ها سبب شده تا تعداد شتران خور هم نسبت به قبل از سال خشکی ها به یک سوم کاهش یابد.