چشمه مرتضی علی
شماره ثبت: 196
تاریخ ثبت: 1393/05/29
چشمه مرتضی علی در 20 کیلومتری شرق شهرستان طبس در دامنه غربی کوههای شتری دیده میشود. این چشمه مجموعه ای از چند چشمه است (سه چشمه اصلی و چند چشمه فرعی بدون نام) این چشمه ها پس از سرچشمه گرفتن از دامنه غربی کوه کش سیاه به سمت غرب جاری میگردند. اولین چشمه به نام قنبر از شرق به غرب (به تعبعیت از شیب و راستای دره) جاری بوده و آب آن سرد است، در ادامه مسیر جریان آب و پس از طی حدود 6 کیلومتر، چشمه آب گرم مرتضی علی ظاهر گردیده که علت به وجود آمدن و گرمای آب، شکستگی و فشار گسلی می باشد و در پی تجمیع آب آن با چشمه قنبر به سمت غرب و پس از طی چند صد متر به آخرین چشمه یعنی چشمه جعفری رسیده و نهایتا آب تجمیع شده حاصل از این سه چشمه در پایین دست به سد خاکی نهرین که جهت جلوگیری از هدر رفت آب احداث شده رسیده و از آنجا به مزارع و باغات طبس منتهی میگردد.
سفره های آب زیرزمینی در منطقه را به صورت سفره های کوهستانی و سفره های مناطق دشت کوهپایه های(دشت میانکوهی) میتوان طبقه بندی کرد. در ادامه درهی مسیر چشمه آبگرم مرتضیعلی، طاق زیبای شاهعباسی وجود دارد که بیش از 700 سال قدمت دارد و میان دو کوه نزدیک به هم ساخته شده و بنایی آجری است که در قسمت بالا و یا تاج آن سنگ به کار رفته است.
در روستای خرو2 سرو و یک چنار کهنسال با قدمت تقریباً 1000- 700 سال وجود دارند. قدمت این چشمه تقریباً مربوط به دوره کواترنری می باشد.