تهیه سه پرونده ثبت مراسم عاشورایی شهرستان طبس برای ثبت در فهرست میراث معنوی کشور

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان طبس از تهیه پرونده سه مورد از مراسم عاشورایی شهرستان طبس برای ثبت در فهرست میراث معنوی کشور خبر داد.
به‌گزارش روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، محمد عرب بیان کرد: پرونده مراسم شمایل حضرت ابوالفضل (ع)، پرونده کاروان اُسرای کربلا و پرونده اصغر صغیر از مراسم و آداب کهن عزاداری اباعبدالله الحسین علیه السلام در شهرستان طبس برای ثبت ملی در فهرست میراث معنوی کشور تهیه و برای اداره‌کل استان ارسال شد.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان طبس ضمن تشکر از همراهی کارشناسان و صاحب‌نظران و مسئولین هئیت‌های مذهبی و همچنین کارشناسان پژوهشی اداره‌کل گفت: این سه مراسم به دلیل قدمت و خاص بودن در برنامه‌ها و نحوه اجرا، حائز شرایط ثبت در فهرست میراث معنوی کشور شناخته شدند و امیدواریم شاهد ثبت این سه مراسم معنوی به‌نام شهرستان طبس باشیم.
او افزود: شمایل حضرت ابوالفضل (ع) که به نخل حضرت ابوالفضل (ع) هم شهرت دارد مراسمی است که در روز هشتم محرم توسط هییت ابوالفضلی شهرستان طبس برگزار می‌شود. بدین ترتیب که نخل نسبتا کوچکی را که از صبح با پارچه و گل تزیین کرده‌اند پس از نماز ظهر بر دوش عزاداران و همراهی هئیت‌های دیگر حرکت داده با همراهی دسته‌جات زنجیرزن و سینه‌زن به حسینیه وکیلی می‌برند و طی مراسمی با حضور کلیه هیئت‌ها نوحه خوانی می‌کنند در پایان مراسم تعزیه حضرت ابوالفضل نیز اجرا می‌شود.
عرب گفت: مراسم اصغر صغیر بدین صورت برگزار می‌شود که در روز نهم محرّم دسته‌جات از صبح به مجالس روضه‌خوانی رفته و عزاداری می‌کنند. نزدیک به ظهر کلیه هیات عزادار در محل هیئت حسینی جمع می‌شوند حدود ساعت ۱۱ صبح مراسم اصغر صغیر با نوحه‌خوانی و زنجیرزنی شروع می‌شود گهواره‌ای سیاه‌پوش که طفلی در آن قرار گرفته و دو نفر از جوانان سیاه‌پوش بر بالین کودک قرار دارند بر دوش عزاداران در میان دسته‌های زنجیرزنی تا داخل هیئت حسینی حمل می‌شود مردان سیاه‌پوش عزادار در حالی که با شور حرارت بر سر و سینه می‌زنند و نوحه خوانی می‌کنند گهواره علی اصغر را همراهی می‌کنند. پس از مراسم نوحه خوانی و ذکر مصیبت تعزیه علی اصغر و تیر خوردن طفل شش ماهه انجام می‌شود و شور حسینی مجلس به اوج خود می‌رسد عزاداران طفل خونین را با گهواره بر دوش گرفته از مجلس بیرون می‌برند جمعیت نیز از شدت تاثیر با عزاداران همراه شده شیون می‌کنند. سرانجام مجلس با ذکر مصیبت خاتمه می‌یابد. پس از مراسم اصغر صغیر عزاداران با هم به حسینه وکیلی می‌روند در آنجا نیز نمایش تعزیه علی اکبر توسط هیئت صاحب الزمانی با صدای حزین موذن پیر طبس برگزار می‌شود و تعزیه به میدان رفتن علی اکبر و اذن (اجازه) جنگ از پدر، تا زمان شهادت اجرا می‌شود این مراسم تا حدود ساعت ۲ عصر ادامه دارد.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان طبس ادامه داد: یکی از مراسم خاص معنوی دیگر که در دهه اول محرم برگزار می‌شود مراسم کاروان اسرای کربلاست که در عصر روز یازدهم در محل هیئت چهارده معصوم برگزار می‌شود. این مراسم با شکوه با همت جوانان در واقع حرکت نمادین کاروان اسرا به سمت شام است که صحنه‌ی اسارت فرزندان بنی هاشم و خاندان پیامبر (ص) به نمایش گذاشته می‌شود. دختران کتک خورده، طفلان بی‌سرپرست، حضرت زینب همگی به سرپرستی امام سجاد (ع) در این نمایش نقش دارند، سرهای بریده بر نیزه همراه با ماموران بی‌رحم یزید در حالی که در مسیر بر سر کودکان تازیانه می‌زنند، اسب‌سواران و کاروان شتر با تزئینات و اسباب و وسایل آن زمان، به‌خوبی نمایش داده می‌شود. این کاروان پس از نماز مغرب و عشاِ از محل هییت چهارده معصوم به راه افتاده مسیر خیابان پنجعلی و نواب صفوی را طی کرده و پس از گذشتن از میدان مرکزی شهر دوباره به هیات مذکور باز می‌گردد در طول مسیر نوحه خوانی می‌شود و مردم عزادار پیشاپیش کاروان سینه می‌زنند و کاروان را در مسیر همراهی می‌کنند. مراسم در هیات چهارده معصوم همراه با خطبه خوانی حضرت زینب در بارگاه یزید و روضه خوانی خاتمه می‌یابد.
عرب همچنین گفت: تاکنون نخل‌بندی و نخل برداری کریت، طبل زنی سحرهای ماه مبارک رمضان، گیوه بافی، سبدبافی یا بوریا بافی، مس‌گری، پخل بافی، قلم زنی ویژه طبس، مهارت پخت نان تُنُک و مهارت پخت نان اوزون بنام شهرستان طبسدر فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده‌اند و بعضی مراسم و آئین‌ها و هنرها بصورت استانی یا مشترک با سایر شهرستان‌ها نیز ثبت ملی شده است.