رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان طبس گفت: یک‌فصل از مرمت بافت تاریخی روستای زیبای نایبند شهرستان طبس بعد از حدود دو ماه به پایان رسید.
به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی، محمد عرب بیان کرد: در این مرحله با توجه با آسیب جدی بافت، بام سازی پشت‌بام قسمتی از بافت روستا شامل: سبک‌سازی و اجرای اندود کاهگل به مساحت حدود 2000 مترمربع بااعتبار 2700 میلیون ریال از محل اعتبارات سفر ریاست جمهور انجام شد.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان طبس افزود: بافت و ساختار روستای نایبند همانند «ماسوله»، «ابیانه» و بندر «سیراف» پلکانی در شیبِ تند است. روستای نایبند در دامنه کوه «نایبند»، «بام خراسان جنوبی» به بلندای نزدیک به 3 هزار متر قرار گرفته است. درواقع این کوه بلند و کوههای اطراف آن زیستگاهی برای نایبندیان و روستاهای پیرامون ایشان در برابر تازش کویر لوت فراهم آورده است. عرب ادامه داد: بافت، کوچه‌بندی و خانه‌سازی در روستای نایبند پیرو خواست روستانشینان نیست، پیرو سامان شیب‌دار زمین است. زمینِ سنگی نایبند بسترِ درخوری برای پی‌ریزی سازه نبوده تا جایی که می‌توان گفت گودبرداری و کندن چاه و ساخت دیگر زیرساخت‌های ساختمان‌سازی هیچ‌گاه در دسترس نبوده است. برای همین بخش‌هایی از خانه‌ها همچون درگاه، تنور، توالت، آغل گوسفندان و میان سرا با خانه‌های کناری هم بهرگی و اشتراک در کاربرد دارد. از میان خانه‌های خشتی و پلکانی نایبند که بیش از دیگر سازه‌های درون روستا ارزش تاریخی دارند، می‌توان «خانه‌ی کدخدا»، «خانه‌ی کارونسرا» و «خانه‌ی توکلی» را نام برد. بیشتر خانه‌های نایبند بیش از یک طبقه دارند.
او گفت: کوچه‌های پیچ‌درپیچ روستای نایبند در کنار معماری چندطبقه‌ای بناها و باغ‌ها و نخلستان‌هایی که آن را در برگرفته، چشم‌انداز خارق‌العاده‌ای در دل کویر ایجاد کرده است؛ به‌خصوص که بسیاری از کوچه‌ها یا همان ساباط‌ها سرپوشیده هستند و نه‌تنها اهالی را از گرمای سوزان هوا در امان نگه می‌دارند؛ بلکه به لطف سکوهایی که در آن‌ها تعبیه‌شده، به محلی برای دورهمی اهالی روستا تبدیل شده‌اند. مصالح مورداستفاده در خانه‌های روستا شامل خشت و کاهگل می‌شود که به خاطر استفاده از شن‌های تیره‌رنگ، خانه‌ها به رنگ خاکستری هستند. علاوه بر این، وقتی از فاصله‌ای دور به این خانه‌ها نگاه کنید، شبیه به سفال‌های مکعبی هستند که روی‌هم گذاشته شده‌اند. بافت تاریخی روستای نایبند با شماره 32830 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
